MAKALELER
KANITA DAYALI BİR UYGULAMA OLARAK
SHINRIN YOKU / ORMAN BANYOSU
980'lerin başında Japonya'da, yoğun çalışma temposu ve kalabalık kentlerde yaşamanın yarattığı stres ve stres sonrası sorunlarla baş edebilmek amacıyla öne sürülen ve geliştirilen Shinrin Yoku / Orman Banyosu uygulaması, Japonya Tarım, Orman Bakanlığı tarafından başlatıldı.
Bakanlık, ormanları ziyaret etmenin Japonlara iyi geleceğini ve onlara iyi gelen bu yerleri de çok daha iyi koruyacaklarını düşünüyordu.
'Shinrin Yoku', kelime anlamıyla, orman atmosferini içine çekme, onunla yıkanma anlamına gelmektedir.
MANZARALI PENCERE
Pencereden ağaçları, yeşillikleri görmenin iyileştirici etkileri üzerine, yapılan bir çalışmanın sonuçları oldukça ilginç.
Bu çalışmada; aynı hastanede aynı ameliyatı olan hastalar incelenmiş. Bu hastaların 23'ü pencereleri karşıdaki tuğla duvara bakan hastane odasında kalanlardan, diğer 23'ü ise pencereleri doğal bir manzaraya bakan odalarda kalanlardan seçilmişler.
Değerlendirme sonucunda: Penceresinden doğal manzaraya bakan odalarda kalan hastalar, diğerlerine göre hastanede daha kısa kalmış, ameliyat sonrası şikayetleri daha az olmuş ve daha az ve daha hafif ağrı kesici kullanmışlar.
BİYOFİLİ HİPOTEZİ
1984 yılında Harvard Üniversitesi'nden biyolog Edward O.
Wilson.
“İnsanlar içkin (mündemiç) olarak doğadaki canlı varlıkları sevecek, onlara yakınlık hissedecek, onlardan olumlu etkilenecek şekilde evrilmiştir ve bu onların DNA'larına kayıtlıdır”
GAIA HİPOTEZİ
James Lovelock, 1970'lerde yazdığı “Gaia: A New Look On Earth” kitapta açıklıyor.
“Dünya, tüm canlılarla, havayla, okyanuslarla ve hatta kayalarla birlikte değişen durumlara göre kendi kendini düzenleyen, yenileyen yaşayan bir organizma olarak düşünülmelidir.”
“Tüm sistem birbirine sıkı sıkıya bağlıdır; dünyanın herhangi bir yerinde canlı/cansız bileşenlerden birine gelecek hasar veya yıkım, etkisini geri kalan her yerde gösterecektir.”
Orman Banyosunun İyileştirici Gücü
1. GÖRME
2. DUYMA
3. TATMA
4. KOKLAMA
5. DOKUNMA
FİTONSİTLER
Fitonsitler, bitkiler tarafından kendilerini böceklerden ve çürümeden korumak için salgıladıkları antimikrobiyal uçucu organik bileşiklerdir.
Ağaç cinslerine göre çok çeşitlilik içerirler. Kokuları veya tatları yoktur. Doğal çevrelerde ve ormanlarda havaya yayılırlar ve buralarda bulunanlar tarafından solunarak vücut içine alınırlar.
NEGATİF HAVA İYONLARI
Negatif hava iyonları; insanlarda psikolojik ve davranışsal değişikliklere neden olur. Enerji verici ve yenileyici etkileri vardır.
Negatif hava iyonları ofis çalışanlarında, ortam ısısının konforunu ve uyanıklığı arttırırken, havasızlık, bulantı, sersemlik hissi ve başağrılarını yüzde elli azaltıyor.
Kırsal alanlarda 1200 iyon/cm3 varken bu miktar kentsel bölgelerde en fazla 500 iyon/cm3'e düşmektedir. Ormanlar 1650 iyon/cm3 iyon yoğunluğuna sahipken, çim alanlarda ise bu iyon yoğunluğu 495 iyon/cm3'e düşmektedir.
ESKİ DOSTLAR
● İnsanlar mikroplarla birlikte evrildiler ve bu nedenle de aralarında simbiyotik bir ilişki vardır.
● Modern dünyadaki birçok kronik hastalık aslında, bu birlikte evrildiğimiz mikroorganizmaların çevremizde azlığının yarattığı inflamasyondan kaynaklanmaktadır. Bu hipotez, “Hijyen Hipotezi” olarak adlandırıldı.
● Bu nedenle zengin ülkelerde kronik inflamasy
on kaynaklı hastalıklar çok daha fazla.
● Kırda yaşayanların bağırsak ve deri mikrobiyota çeşitliliği kentlilere göre daha fazla.
ESKİ DOSTLAR
● Mycobacterium vaccae
Toprakta bulunan ve ormanda yürüdüğümüzde solunumla içimize aldığımız ve bizi mutlu hissettiren zararsız bakteri.
● Bu bakteri enjekte edilen akciğer kanseri hastalar, çok daha pozitif hissettiklerini, çok daha yüksek enerjiye ve zihinsel fonksiyona sahip olduklarını belirttiler.
● Bahçemizi ne zaman çapalasak veya yetiştirdiğimiz sebzeleri yesek, M. vaccae ile enfekte oluruz.
ORMAN BANYOSU STRESE İYİ GELİR
Otonom sinir sistemi, Sempatik ve Parasempatik sinir sistemi olmak üzere iki karşıt bölümden oluşur.
Sempatik sinir sistemi, vücudun artan aktivitesi gibi enerji gerektiren faaliyetlerde ve 'savaş veya kaç' ikilemini dayatan stres durumlarında devreye girer. Kalp atışını ve solunumu hızlandırır ve tansiyonu yükseltir.
Buna karşın parasempatik sinir sistemi, daha çok gevşeme ve dinlenme zamanında enerjinin depolanması ve yapılanması sürecini kontrol eder. Kalp hızı düşer, salgı bezlerinin uyarılması yavaşlar.
Bu iki sistemin dengede olması, vücudumuzun sağlıklı çalışması için önemlidir.
ORMAN BANYOSU STRESE İYİ GELİR
Stresi kolayca ölçmek için, bir stres hormonu olan kortisolü ölçmek yeterlidir. Çünkü kortisol seviyesi stres altındaki durumlarda yükselirken, stres koşullarının sona erdiği durumlarda ise normale döner.
Orman Banyosu uygulamaları öncesinde ve sonrasında yapılan kortisol ölçümleri, Orman Banyosunun stresi belirgin şekilde azalttığını gösterdiler. İşte şimdi de bazı veriler:
ORMAN BANYOSU STRESE İYİ GELİR
Orman sadece seyredildiğinde stres hormonu kortisol %12.4, orman yürüyüşünden sonra ise %15.8 düşüyor.
Kalp atım hızı orman seyredildiğinde %5.8, orman yürüyüşü tamamlandıktan sonra ise %3.9 düşüyor.
Kan basıncı orman seyredildiğinde %1.4, orman yürüyüşünden sonra ise %1.9 düşüyor.
Orman ortamında bulunma ve orman yürüyüşü yapmanın kalp hızı değişkenliğini arttırdığı saptandı.
ORMAN BANYOSU BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR
Nasıl stres kortisol düzeyi ile ölçülebiliyorsa, bağışıklık da, bağışıklık sistemi içinde bakterilere virüslere ve tümörlere karşı önemli bir rol oynayan Doğal Katil Hücrelerin etkinliği ve sayısı ile ölçülebilir.
Doğal Katil Hücreler, beyaz kan hücrelerinin bir çeşididir. Bu isimle anılmalarının nedeni; vücutta virüslerle enfekte olmuş hücrelere veya tümör hücreleri gibi istenmeyen hücrelere saldırıp öldürmeleri nedeniyledir.
Bunu da, perforin, granülizin ve granzimler gibi anti-kanser proteinlerinin yardımıyla yaparlar. Bu proteinler hedef hücrelerin duvarlarında delikler açarak onların ölmelerine neden olurlar
ORMAN BANYOSU BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR
İki gün tekrarlayan orman banyosu sonucunda:
Doğal Katil Hücre etkinliği %17.3'ten %26.5'e çıkmıştır, yani %53.3 artış olmuştur.
Doğal Katil Hücre sayısı % 440'tan 661'e çıkmıştır, yani %50 artış olmuştur.
Anti-kanser proteinlerde ise; granülizin %48, granzim A %39, granzim B %33 ve perforin %28 artış olmuştur.
Bu artışların ne zaman ilk haline döneceği araştırıldığında ise, orman banyosu sonunda belirgin olarak artan doğal katil hücre etkinliği ve hücre sayılarının, otuz gün boyunca bu artışı koruduğu saptandı.
ORMAN BANYOSU UYKUYU DÜZENLER
Orman Banyosunun uykuya etkisini araştıran araştırmacılar, katılımcıları sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki saatte 2.5 km yürüyecekleri bir hızda değişik orman rotalarında yürüttüler. Katılımcılar yürüyüş öncesi ortalama 383 dakika uyurlarken, yürüyüşün yapıldığı gece bu ortalama 452 dakikaya çıktı.
Başka bir çalışmada ise iki saatlik bir orman yürüyüşü sonrası, öncesine göre katılımcıların uyku süreleri ortalama 54 dakika arttı. Uyku kalitesi yükseldi. Katılımcıların kaygı seviyeleri belirgin bir şekilde düştü. Ortaya çıkan bir diğer bulgu ise, öğleden sonra yapılan yürüyüşlerin uyku üzerindeki etkisinin, sabah yapılanlara göre daha fazla olduğuydu
HATIRLATMA
Tüm bunların sonucunda ve yapılan çalışmaların ışığında, Orman Banyosu uygulamasının önleyici bir tıp uygulaması olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Fakat buradaki ayrıma dikkat etmekte yarar var: Orman Banyosu sizi hastalıklardan korumaya yardımcı olan, önleyici bir uygulamadır. Hastaysanız sizi tedavi etmez. Böyle durumda doktorunuza başvurmak en doğru yoldur.
Ama, bununla birlikte, tedaviniz sürerken yapılabilecek uygulamalar, tedaviye olumlu etkilerde bulunabilir.
NEREDE YAPILIR?
Ağaçların ve yeşilliğin olduğu hemen her yerde Orman Banyosu yapılabilir.
Şehirlerde trafik ve şehir gürültüsünün biraz da olsa ulaşamadığı parklarda da yapıılabilir. Ama bu gibi yerlerde etkinin daha az olacağı kabul edilmelidir.
Orman Banyosu Temel Kurallar
● YAVAŞLA
Orman Banyosu Temel Kurallar
● MESAFE
Orman Banyosu yaparken uzun mesafeler katetmek gerekmez, bazen 1 kilometre veya altındaki bir mesafe oldukça yeterli olabilir. Amaç, kalori harcamak veya uzun yollar yürümek değildir.
● HEDEFSİZLİK
Orman Banyosu yaparken, başarılacak veya ulaşılacak bir hedef yoktur. Sadece, orada olursunuz.
Orman Banyosu Temel Kurallar
Orman Banyosu iyi zaman geçirmek, eğlenmek için de yapılmaz. Temel odak, doğanın, ormanın içinde olma, onunla temas etme ve yeniden bağlanmadır. Ormanda yavaşça yürürken ritmimizi doğaya uydurur, doğa ile insan arasında varolan ama unuttuğumuz harmoniyi yeniden yakalarız.
Orman banyosu, doğa ile aramızdaki kopuk veya hasar görmüş bağı, en kolay ve en basit onarma yoludur.
1. Bütün Cihazlarınızdan Kurtulun
Bu cihazlar, uygulama sırasında dikkat dağıtarak, Orman Banyosunun rahatlatıcı ve gevşetici etkisini bozarak ve sizi doğanın içinden alıp hızla yeniden dış dünyaya bağlayarak uygulamanın tüm verimliliğini yok eder.
Sizi bu andan koparacak, kafanızı birçok düşüncelerle dolduracak ve Orman Banyosunun bütünselliğini dağıtacak tüm bu gibi cihazları kapatın veya evde bırakın.
2. Eşiği Aşmak
Orman Banyosu için kafanızda kabaca oluşturduğunuz rotanın başlangıç noktasına geldiğinizi hissettiğinizde, patikada veya çevrede kendinize bir eşik belirleyin. Bu bir ağaç, çalı veya bir kaya olabilir. Önemli olan, adımınızı attığınızda, biraz önceki fiziksel dünyanın arkanızda kaldığını gösteren bir belirteç kullanmanız. Onu aştığınız anda artık yepyeni bir dünyada ve yepyeni bir atmosferdesiniz.
Bu anlamda eşik, uygulamanın artık başladığını gösterir.
3. Acele Etmeyin, Yavaşlayın
Eşiği geçtikten sonra, tüm amaçlarınızı ve hedeflerinizi unutun. Hızınızı yavaşlatın, patikaya bağlı değilsiniz, sizi tehlikeye atmadıkça patikadan çıkın, rengini, kokusunu sevdiğiniz yerlere yönelin.
Dikkatinizi seslere, kokulara, renklere veya dokunduğunuz ağaçlara ve çalılara verin. Kafanızın içinde dönüp duran düşüncelere izin vermeyin.
Unutmayın, katetmek zorunda olduğunuz bir mesafe veya başarmak zorunda olduğunuz bir hedef yok. Bu nedenle kendinizi iyi hissettiğiniz, duyularınızın ve algılarınızın farkına varabileceğiniz bir orman alanında eşiği aştıktan sonra, hiçbir yere gitmeyebilirsiniz de.
GÖRME ALIŞTIRMALARI
Beğendiğiniz bir yerde oturun. Yavaşça etrafınıza bakınarak, yakın çevrenizdeki gölgelere, ışık yansımalarına bakın.
Oturduğunuz yerden yukarı bakın (bunu sırtüstü uzanarak da yapabilirsiniz). Ağaç dallarının gökyüzünde oluşturduğu desenleri seyredin. Gökyüzü ile ağaç dallarının meydana getirdiği renk cümbüşüne odaklanın.
Ağaç gövdelerine yerleşen yosunlara yakından bakın onların muhteşem desenlerini inceleyin.
DUYMA ALIŞTIRMALARI
Rüzgarda veya bir esintide oluşan yaprak seslerini dinleyin. Rüzgarda salınan ağaç gövdelerinden gelen seslere kulak verin.
Kuşların cıvıltısını ve şarkılarını dinleyin. Onların birbirlerine neler anlattıklarını anlamaya çalışın.
Varsa, yakınlardaki bir derenin, çağayanın veya bir gölün seslerini dinleyin.
KOKLAMA ALIŞTIRMALARI
Kokusundan hoşlandığınız bir yere oturun. Derin bir nefes alın. Bu koku size neler hissettiriyor? Neler hatırlatıyor?
Burnunuzla derin bir nefes alarak, ormanın kokusunu hissedin. Hangi koku daha baskın?
TATMA ALIŞTIRMALARI
Ormanda ağzınızdan derin bir nefes alarak, ormanın tadının nasıl olduğunu farketmeye çalışın. Evet, her ormanın kendine has bir tadı vardır. Hatta bu tat, orman içinde bölgeden bölgeye bile değişebilir.
Kozalaklı bir ağacın (çam, selvi, ladin, vb.) iğne yaprağını yavaşça ısırın ve onun canlandırıcı tadına bakın.
DOKUNMA ALIŞTIRMALARI
Bir ağacın gövdesine dokunun. Kabuğunun dokusunu ellerinizde hissedin. Ellerinizin altındaki gövdede çalışan metabolizmanın titreşimlerini hissedin.
Yaprağın yüzeyine dokunun. Pürüzlerine veya pürüzsüzlüğüne odaklanın. Kenar tırtıklarına veya dikenlerine dokunun.
UYGULAMA İÇİNDE UYGULAMA
● OTURMA NOKTASI
Kendi başına yapılabilecek bir uygulamadır. Yürüyüş sırasınsa ise, çay ritüelinden önce uygun bir noktada oturarak tüm duyusal alıştırmalar yapılabilir. Böyle bir uygulama, doğa ile hasarlı bağımızı onarmanın en iyi yollarından biridir.
● TOPRAKLAMA
“Topraklama Hipotezi”ne göre; vücudumuzu
toprakladığımız zaman, vücudumuz ile dünya arasındaki elektron alışverişi nedeniyle dünya ile aramızdaki potansiyel farkı dengelenir. Orman banyosu sırasında uygun yerlerde yalınayak yürümek uygulamanın faydalarını daha da arttırır.
ÇAY RİTÜELİ
● Orman banyosu, genellikle yürüyüş sırasında toplanan yapraklardan, çiçeklerden, sürgünlerden yapılan çay ritüeli ile son bulur.
● Çay ritüeli ile ormana saygı sunulurken, bu ritüel sırasında doğa ile aramızdaki bağ hakkında konuşma fırsatı da bulunur.
● TATMA ALIŞTIRMALARI VE ÇAY RİTÜELİ SIRASINDA KULLANILAN BİTKİLER YÜZDE YÜZ EMİN OLDUĞUNUZ BİTKİLER OLMALIDIR.
ÇIKIŞ
● Çay ritüeli, biraz da orman banyosu sonuna hazırlıktır.
● Çay ritüeli sonrasında, eşik noktasından geçilerek geride bıraktığımız sıradan fiziksel dünyaya geri döneriz.
